توضیحات متا چیست؟ چطور باید نوشته شود؟

همانطور که در مقاله «تگ‌ های متا» گفته شد، در تمامی صفحات وب سایت شما چند تکه کد وجود دارد که با اسم تگ‌های متا شناخته می‌شوند. اصولا این تگ‌ها چنین ساختاری دارند:

• یک تگ html که با تگ باز و بسته یا همان <> شناخته می‌شوند.
• عبارت Meta Name در تگ که نوع تگ متا را مشخص می‌کند،
• عبارت Content که محتوای تگ متا را مشخص می‌کند.

چند مدل از تگ‌های متایی که در سایت شما وجود دارد.

هر کدام از این تگ‌های متا، یک کاربرد متفاوت دارند. مثلا یکی از آنها تگ Title است که متنِ عنوان صفحه در آن قرار می‌گیرد. همان متنی که در نتایج جستجو به شکل عنوان صفحه مشاهده‌اش می‌کنید:

یا مثلا یک‌سری از تگ‌ها، تگ‌های اپن گراف (open graph) هستند که باعث می‌شوند وقتی کسی لینکی از سایت شما را در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌کند، لینک همراه با عکس و توضیحات نمایش داده شود.

لینک یک صفحه از سایت پرتال در تلگرام، به خاطر وجود تگ‌های اپن گراف در سایت همراه با عکس و توضیحات نمایش داده می‌شود.

حالا در این میان، یک تگ هم با اسم تگ متای توضیحات یا اسم‌های دیگری مثل توضیحات متا، meta description و... شناخته می‌شود. با توجه به تاثیر این تگ در سئوی محتوا در ادامه تمام چیزی که باید در مورد آن بدانید را به شما توضیح می‌دهم.

توضیحات متا چیست؟

تگ یا همان تکه کدِ توضیحات متا در وب سایت شما به این شکل قرار گرفته:

در تکه کد بالا، هر متنی که در بخش content قرار بگیرد، به عنوان توضیحات متای صفحه شناخته شده و در نتایج جستجوی گوگل به کاربران‌تان نمایش داده می‌شوند. به تصویر پایین نگاهی داشته باشید:

همانطور که مشخص است، اینجا توضیحات متا دقیقا پایینِ عنوان به کاربران نمایش داده می‌شود. پس توضیحات متا، متنی است که در تگ متای توضیحات صفحه شما قرار می‌گیرد و در نتایج جستجو به کاربران نمایش داده می‌شود.

چطور باید توضیحات متا را بنویسیم؟

در گذشته که هنوز سیستم‌های مدیریت محتوای قدرتمندی وجود نداشت، نوشتن توضیحات متا نیاز به دانش کدنویسی داشت! این یعنی باید به سراغ کدهای صفحه می‌رفتید، تگ متا دیسکریپشن را پیدا می‌کردید و متن دلخواه را در بخش content آن می‌نوشتید. اما امروز به کمک سیستم‌های مدیریت محتوایی مثل سایت ساز پرتال یا همان وردپرس، نوشتن توضیحات متا بسیار آسان است. در این سیستم‌ها در هر صفحه یک کادر تنظیم شده که شما می‌توانید به راحتی متن دلخواه را در آن قرار بدهید.

متنی که در این کادر قرار می‌گیرد، به طور خودکار به عنوان توضیحات متای صفحه انتخاب شده و در نتایج نمایش داده می‌شود.

آیا توضیحات متا در سئو اهمیت دارد؟

در درجه اول توضیحات متا یکی از فاکتورهای سئوی محتواست. این یعنی وقتی که گوگل قرار است به یک صفحه از سایت شما نمره‌ای داده و رتبه‌اش در نتایج جستجو را مشخص کند، در کنار فاکتورهایی مثل تعداد کلمات صفحه، عنوان، تصاویر و... به توضیحات متا هم توجه کرده و می‌بینید که آیا آن را بر اساس سئو نوشته‌اید یا نه؟

در درجه دوم، این توضیحات یکی از فاکتورهایی است که روی نظر کاربران در نتایج جستجو تاثیر دارد. در واقع بعضی کاربران قبل از ورود به سایت‌ها در نتایج، علاوه بر عنوان نگاهی هم به متنی که در توضیحات متا قرار گرفته می‌کنند و اگر توضیحات مورد نظر برای‌شان جذاب بود، وارد صفحه می‌شوند. پس به این ترتیب این توضیحات می‌تواند با افزایش نرخ کلیک و ترافیک هم به سئوی سایت شما کمک کند.

چطور یک توضیحات متای خوب بنویسیم؟

خب، حالا بیایید ببینیم چطور می‌توانیم یک توضیحات متای خوب و سئو شده بنویسیم؟ در ادامه به تمام نکات و تکنیک‌هایی که روی سئو شدن این توضیحات تاثیر دارد، اشاره می‌کنم. با من همراه باشید.

1_ نه کوتاه، نه طولانی!

احتمالا حین نوشتن توضیحات متا در سیستم مدیریت محتوای خودتان، به خوبی متوجه شده‌اید که یک محدودیت در نوشتن تعداد کلمات وجود دارد! در واقع در حال حاضر گوگل اینطور تعیین کرده که تعداد کاراکترهای متن داخل این توضیحات، نباید بیشتر از 156 کاراکتر یا همان حرف شود. البته هر از گاهی گوگل کمی شیطانی هم می‌کند و توضیحات متای طولانی‌تری نمایش می‌دهد. اما فعلا اغلب توضیحات متایی که در سطح نتایج جستجو مشاهده می‌کنید، چیزی بین 120 الی 156 کاراکتر هستند. اما اگر توضیحات خیلی طولانی و زیادی بنویسید، ممکن است گوگل بخشی از متن را نمایش داده و مابقی آن را به شکل 3 نقطه در نتایج بگذارد.

نکته: هیچ الزامی وجود ندارد که گوگل دقیقا توضیحات متای شما را در نتایج نمایش بدهد! در واقع بعضی مواقع الگوریتم‌های گوگل بر اساس کلمه‌ای که کاربر جستجو کرده یا اصلا بر اساس صلاحدید خودشان، متن مورد نظر را تغییر می‌دهند یا بخشی دلخواه از متن را انتخاب می‌کنند. در این میان ممکن است اینکه متن توضیحات متای کوتاهی نوشته باشید، احتمال انتخاب‌نشدن متن خودتان توسط گوگل را بیشتر کند. پس بهتر است متن را بین همان 120 تا 155 کاراکتر نگاه دارید.

2_ کلمات کلیدی را فراموش نکنید

یادتان هست گفتم گوگل به meta description به عنوان یکی از فاکتورهای سئو توجه می‌کند؟ حالا در این میان یکی از نکاتی که  که به گوگل ثابت می‌کند متن توضیحات متای شما سئو شده و مرتبط به موضوع صفحه است، این است که کلمه کلیدی اصلی صفحه و حتی چند کلمه کلیدی اضافه را در آن استفاده کنید. احتمالا الان می‌پرسید چند بار کلمه کلیدی را تکرار کنم یا اصلا چند کلمه کلیدی اضافه در آن قرار بدهم؟

هیچ فرمولی وجود ندارد! اصلا اینطور نیست که مثلا بگوییم اگر 2 بار کلمه کلیدی را در توضیحات قرار بدهیم، گوگل اعتبار بیشتری به صفحه می‌دهد یا باید حتما 3 کلمه کلیدی اضافه را در آن بگذاریم. پس خیلی ذهن‌تان را درگیر این موضوع نکنید. اما به شکل خلاصه؛ احتمالا اینکه یکی‌دو بار کلمه کلیدی اصلی را در توضیحات قرار بدهید، انتخاب خوبی است. اگر به معنای متن آسیبی نمی‌خورد، یکی‌دو کلمه کلیدی اضافه را هم به آن اضافه کنید.

3_ کمی ترغیب کنید!

راستش را بخواهید من نمی‌دانم چه تعداد از کاربران در سطح وب وقتی در نتایج جستجو هستند واقعا به توضیحات متا توجه می‌کنند! خودم که در بسیاری از مواقع این متن را نمی‌خوانم و صرفا با توجه به عنوان صفحه، سایت مورد نظر را انتخاب می‌کنم. اما در هر حال و با توجه به همین عدم اطمینان، بهتر است مطمئن شویم در حال نوشتن یک متن ترغیب‌کننده هستیم! پس صرفا قرار نیست کلمات کلیدی را پشت سر هم قطار کنیم... .

4_ یک دعوت به عمل داشته باشید

احتمالا با CTA یا همان دعوت به عمل آشنا هستید! CTA می‌تواند یک عکس باشد، یک متن باشد یا اصلا جمله‌ای که در یک پادکست به زبان می‌آورید. در واقع CTA هر چیزی است که کاربر را به انجام یک عمل خاص دعوت کند. در توضیحات متا، شما می‌توانید با نوشتن چنین متن‌هایی، یک CTA بسازید تا کاربر بعد از مطالعه کردنش، بیشتر ترغیب به کلیک روی صفحه شما شود:

• برای اطلاعات بیشتر کلیک کنید،
• این نکات مهم را از دست ندهید،
• برای دریافت این اطلاعات ارزشمند وارد شوید،
• برای بررسی قیمت به این صفحه بیایید،
• و... .

5_ کاربر را گول نزنید!

کمی نگران شدم! با خودم گفتم مبادا اینکه توصیه به جذاب‌نوشتن متن توضیحات متا می‌کنم، باعث شود کاربران این مقاله تصور کنند باید با هر تکنیکی که هست کاربران را به ورود ترغیب کنند. نه عزیزان، اگر در توضیحات متا وعده‌ای به مخاطب دهید و کاربر وقتی وارد صفحه شد بفهمد که اصلا در سایت شما خبری از آن چیزی که گفته بودید نیست، به محض ورود از آن خارج می‌شود. به این ترتیب آمار زمان ماندگاری کاربر کاهش پیدا کرده و نرخ پرش زیاد می‌شود. هر دوی اینها می‌تواند به سرعت به گوگل بفهماند که کاربر از این صفحه شما رضایت کافی ندارد. بنابراین رتبه صفحه‌تان کاهش پیدا می‌کند.

6_ اسکیما بگذارید!

اسکیماها یک‌سری کد هستند. اگر آنها را به سایت اضافه کنید، گوگل می‌تواند راحت‌تر نوع صفحات سایت شما و محتوای‌شان را تشخیص بدهد. به این ترتیب 2 اتفاق می‌افتد. در درجه اول کمی اعتبار سایت‌تان بیشتر می‌شود. در درجه دوم هم گوگل در نتایج جستجو، کمی سایت شما را متفاوت‌تر از حالت عادی نمایش می‌دهد. مثلا نگاهی به تصویر پایین داشته باشید:

جزئیاتی که در تصویر بالا مشخص شده‌اند، با نام ریچ اسنیپت (Rich Snippets) شناخته می‌شوند و نتیجه اضافه شدن اسکیماها به سایت هستند. البته اضافه کردن اسکیما به سایت اجباری نیست اما خب همانطور که گفتم، اضافه کردن‌شان نتیجه مطلوبی دارد. اضافه کردن اسکیماها به سایت اصولا یا به کمک افزونه‌ها یا به کمک برنامه نویسان انجام می‌شود. اگر به سراغ یک برنامه نویس می‌روید، حتما و حتما مطمئن شوید که او تخصص کافی در برنامه نویسی و همینطور سئوی سایت داشته باشد. چراکه اشتباه در اضافه کردن این کدها به سایت می‌تواند به سئوی‌تان آسیب بزند.

توضیحات متای بد چیست؟!

گوگل در یکی از صفحات بخش developers خودش، چند ویژگی برای یک توضیحات متای بد شناسایی کرده است:

• توضیحاتی که در آن صرفا کلمات کلیدی را پشت سر هم نوشته باشید، بد است!
• توضیحاتی که صرفا کلمات ترغیب‌کننده دارد و هیچ ارزشی ارائه نکرده و اطلاعاتی در مورد صفحه نمی‌دهد، بد است!
• توضیحاتی که صرفا یک بخش از متن است و اطلاعات کافی به مخاطب نمی‌دهد، بد است! (مثلا به جای اینکه بگویید در این مقاله نحوه پخت مرغ سرخ شده را به شما آموزش می‌دهیم، به اشتباه بخش کوتاهی از دستور را به توضیحات متا اضافه کنید.)
• توضیحاتی که خیلی کوتاه باشد، بد است!

آیا اضافه کردن شماره تماس به توضیحات متا کار درستی است؟

نگاهی به تصویر پایین داشته باشید:

همانطور که مشخص است اینجا مدیر سایت شماره تماسش را به عنوان و توضیحات متای سایتش اضافه کرده! حالا شاید بپرسید آیا این کار درستی است؟ ببینید، در بعضی کسب و کارها هدف اصلی مدیر سایت این است که سریعا کاربر را به تماس گرفتن ترغیب کند. در مثال بالا هم دقیقا شرایط به همین شکل است. در واقع اینجا برای مدیران سایت‌ها خیلی مهم نیست که کاربر وارد سایت‌شان شده، چند دقیقه‌ای در سایت زمان گذاشته و محصولی بخرد. چیزی که مهم است این است که سریع خودشان را در دسترس کاربر قرار بدهند. بنابراین اضافه کردن شماره تماس به عنوان یا توضیحات متا برای این کسب و کارها کاملا منطقی و عادی است. اما احتمالا برای اغلب کاربران این مقاله، این تکنیک خیلی کاربردی نیست.

وقتی صفحات زیادی در سایت داریم چه کنیم؟

حالت ایده‌آل و بهترین گزینه ما در سئو این است که برای تمامی صفحات‌تان توضیحات متای اختصاصی تولید کنید. اما اگر صفحات زیادی در سایت دارید، مثلا یک سایت فروشگاهی هستید و محصولات خیلی زیادی دارید، می‌توانید کادر توضیحات متا را خالی بگذارید. به این ترتیب خود گوگل با توجه به کلمه کلیدی‌هایی که کاربر جستجو می‌کند، بخشی از متن صفحه که به نظرش به درد کاربر می‌خورد را برداشته و آن را به او نمایش می‌دهد. البته دقت کنید، در سایت‌های فروشگاهی اصولا وقتی محصولات تعداد خیلی زیادی دارند، بیشتر باید تمرکز را به سمت سئو کردن صفحات دسته‌بندی و برچسب ببرید.

نکته: اگر محتوایی که در توضیحات متا نمایش داده می‌شود برای‌تان مهم است و در عین حال صفحات زیادی دارید، می‌توانید از برنامه نویس بخواهید ساختاری برای‌تان بسازد که در هر صفحه، بخش مشخصی از متن به عنوان توضیحات متا نمایش داده شود.

توضیحات متا در وردپرس

اگر سیستم مدیریت محتوای سایت شما «وردپرس» است، احتمالا یک نکته شما را به تعجب واداشته. اینکه به طور عادی در وردپرس بخشی برای تعریف کردن meta description وجود ندارد! بله این موضوع کاملا درست است و اگر می‌خواهید در وردپرس توضیحات متای صفحات را تغییر بدهید، باید از افزونه‌های سئو کمک بگیرید. در حال حاضر بهترین افزونه‌های سئوی وردپرسی، افزونه یوآست سئو (yoast) و همینطور افزونه رنک مث (Rank Math) هستند. هر دو اینها هم نسخه‌های رایگان دارند و هم نسخه‌های پولی. البته اگر هدف‌تان فقط تغییر توضیحات متا باشد، می‌توانید نسخه‌های رایگان‌شان را نصب کنید. اگر هم نظر من را بخواهید، رنک مث انتخاب بهتری است!

همانطور که در تصویر بالا هم مشخص است، در افزونه رنک مث یک بخش در انتهای هر صفحه وجود دارد که می‌توانید در آن توضیحات متای اختصاصی خودتان را بنویسید.

چرا گوگل توضیحات متای من را در نتایج جستجو نمایش نمی‌دهد؟

در مورد توضیحات متا ممکن است به چند مشکل برخورد کنید. مشکل اول این است که گوگل متنی که شما انتخاب کرده‌اید را نمایش نداده و یک متن دلخواه را نمایش می‌دهد. خب در واقع این مشکل نیست و گوگل بر اساس جستجوی کاربر یا صلاحدید الگوریتم‌های خودش، هر از گاهی این کار را انجام می‌دهد. پس خیلی نگرانش نباشید.

مشکل دوم این است که گوگل در بخش توضیحات متای شما هیچ محتوایی نمایش ندهد و مشکل سوم هم نمایش داده شدن متن‌های بر هم ریخته و نامفهوم در آن است. اگر با مشکل دوم و سوم برخورد کردید، احتمالا سایت‌تان مشکلات فنی دارد. (مگر اینکه سایت تازه‌کار باشد. چون بعضی مواقع در سایت‌های تازه‌کار چنین مشکلاتی دیده می‌شود. البته نه به شکل گسترده و طولانی‌مدت.) در این شرایط ابتدا کدهای صفحه را به کمک گزینه Ctrl + U در کیبورد رایانه مشاهده کنید و مطمئن شوید متنی که شما انتخاب کرده‌اید، در تگ توضیحات متا قرار گرفته است:

همانطور که مشخص است، اینجا دقیقا توضیحات متای مد نظر ما در تگ meta description قرار گرفته. اگر متن درون این کد مشکل داشت یا اگر متن مشکلی نداشت اما هنوز با مسئله روبرو بودید، بهتر است از یک متخصص برنامه نویس کمک بگیرید.

کلام آخر

خب به انتهای مقاله رسیدیم. در این مقاله ابتدا فهمیدیم که توضیحات متا چیست و سپس با اصول و تکنیک‌های نوشتن یک توضیحات متای سئو شده آشنا شدیم. در آخر اگر سوال و نظری دارید در بخش نظرات آن را مطرح کنید تا پاسخ بدهم.