راستش را بخواهید قبل از نوشتن این مقاله در مورد آنالیز سئوی سایت رقبا، به سراغ چندین مقاله در وب فارسی رفتم و متوجه شدم که واقعا هیچ کدام آنطور که باید، این مفهوم مهم را آموزش نداده‌اند! به همین دلیل تصمیم گرفتم در این مقاله تمامی چیزی که باید در مورد دلیل و نحوه آنالیز سئوی سایت رقبا بدانید را از زبان تجربه به شما توضیح آموزش بدهم. با من همراه باشید.
آنالیز سئوی رقبا چیست؟
اگر مقالاتی مثل مقاله «سئو چیست» را خوانده باشید، می‌دانید که سئوی سایت از بیشتر از 200 فاکتور مختلف تشکیل شده. یعنی باید برای بهینه کردن وب سایتتان در نتایج جستجو به ده‌ها فاکتور توجه کنید. حالا در فرآیند آنالیز سئو رقبا، ما به سراغ رقبای‌مان رفته و این موضوع را بررسی می‌کنیم که آنها در هر کدام از این فاکتورها، چه نوع عملکردی داشته‌اند؟ با چه هدفی این کار را انجام می‌دهیم و اصلا چطور؟ در ادامه متوجه می‌شوید.
هدف از آنالیز سئوی رقبا چیست؟
یک سوال به شدت مهم که جوابش را در هیچ کجای وب پیدا نمی‌کنید. دوستان، اهداف مختلفی ممکن است پشت آنالیز رقبا باشد و اگر دلایل را ندارید، نیمی از تلاش‌تان را هدر داده‌اید. پس در ادامه با مثال تک‌تک اهداف را توضیح می‌دهم.
1_ بررسی میزان رقابت و تخمین بودجه مورد نیاز
بعضی مواقع ما اصلا قبل از راه اندازی کسب و کار اینترنتی با آنالیز سئوی رقبا متوجه می‌شویم که فعالیت در این حوزه چقدر سخت است؟ مثلا وقتی به سراغ سایت‌های حوزه هواپیمایی یا حتی طراحی سایت بروید، از رقابت شدید و قدرت بالای این سایت‌ها متوجه می‌شوید که عملا این حوزه‌ها، دریاهای سرخ (پررقابت) هستند که واقعا فعالیت در آنها نیازمند بودجه و زمان زیادی است. همینطور سئوکارانی که به شکل پروژه‌ای کار می‌کنند قبل از قیمت دادن به کارفرما، باید سایت رقبای کارفرما را بررسی کرده و با توجه به نحوه فعالیت آنها تشخیص بدهند که باید چقدر برای سئو کردن سایت مورد نظر، هزینه و زمان صرف کنند.
2_ پیدا کردن موضوعات محبوب
در بعضی مواقع ممکن است هدف ما از آنالیز سایت رقبا، این باشد که موضوعات محبوب را پیدا کنیم. مثلا تصور کنید من یک وب سایت در حوزه روانشناسی راه‌اندازی می‌کنم، اما نمی‌دانم مقالات مربوط به پیش از ازدواج پرمخاطب‌تر هستند یا مقالات بعد از ازدواج یا حتی طلاق! خب اینجا آنالیز سئو کمکم می‌کند یک حوزه پرمخاطب‌تر را انتخاب کرده و جلو بروم.
3_ تحقیق کلمات کلیدی
تحقیق کلمات کلیدی یا فرآیند پیدا کردن کلمه‌های مناسب کسب و کارتان، ممکن است گاها به کمک رقبا پیش برود. به این ترتیب که صفحات مختلف سایت آنها را مورد بررسی قرار داده و ببینید که دقیقا روی چه کلماتی کار کرده‌اند؟ همینطور اینکه در هر صفحه، چه کلمات اضافه‌ای سئو شده و شما هم می‌توانید آنها را به عنوان کلمات کلیدی اضافه انتخاب کنید.
4_ آنالیز یک صفحه خاص برای رقابت
مخصوصا در حوزه‌های پررقابت، سئوکارها باید دائم صفحات یک سایت را به طور جداگانه آنالیز کنند. مثلا تصور کنید هدف ما این است که روی کلمه ساخت فروشگاه اینترنتی به رتبه اول گوگل برسیم اما هر کار می‌کنیم، از رتبه 3 گوگل جلوتر نمی‌رویم. خب در این شرایط می‌توانیم با آنالیز دقیق صفحه رقبایی که رتبه بهتر دارند، متوجه نقاط ضعف‌مان شده و آنها را بررسی کنیم. (در ادامه متوجه می‌شوید که چطور باید این کار را انجام بدهید.)
5_ ساخت پلن بک لینک
همانطور که در مقاله «لینک بیلدینگ» هم گفتم، همه سئوکارهای حرفه‌ای می‌دانند برای شروع فرآیند ساخت بک لینک باید ابتدا به سراغ رقبا رفته، ببینیم آنها در این زمینه به چه شکلی عمل کرده و سپس ما هم سعی کنیم تا جای ممکن رفتارمان را به آنها شبیه کنیم. به این ترتیب در درجه اول ریسک پنالتی شدن سایت را کاهش می‌دهیم و در درجه دوم احتمال موفقیت‌مان را بالا می‌بریم. همینطور در این مسیر می‌توانیم فرصت‌هایی برای ساخت یا خرید بک لینک‌های خوب را دریابیم.
6_ پیدا کردن ایده‌ها و مزیت‌های رقابتی
دلیل دیگری که به خاطرش به سراغ آنالیز سئوی سایت رقبا می‌رویم، پیدا کردن ایده‌هایی است که کمک‌مان می‌کند با هزینه کم‌تر و سرعت بیشتر سایت‌مان را سئو کنیم. مثلا ممکن است متوجه شوید یکی از مهم‌ترین دلایل موفقیت رقیبِ بزرگ‌تان، این است که در تمام مقالاتش ویدیو یا اینفوگرافیک قرار داده. یا اینکه مهم‌ترین رقیب‌تان به خاطر رعایت اصول طراحی رابط کاربری و زیبایی، راحت‌تر کاربران را به خودش جذب می‌کند. خب به این ترتیب برای ادامه فرآیند سئوی سایت تصمیم منطقی‌تری گرفته و تمرکزتان را روی بخش درست صرف می‌کنید.
آموزش آنالیز سئوی سایت رقبا
خب، بیایید به سراغ بخش دوم مقاله رفته و ببینیم که برای انجام یک آنالیز، دقیقا باید چه مراحلی را طی کنیم و از چه ابزارهایی کمک بگیریم؟ همین جا این نکته را بگویم که با توجه به تحریم بودن کاربران ایرانی متاسفانه بسیاری از ابزارهای ارزشمند و کاربردی در دسترس ما نیست. اما خب در ادامه آن‌دسته از ابزارهایی که هنوز کارایی دارند را به شما معرفی می‌کنم.
1_ رقبای واقعی را بشناسید
اینکه دقیقا چه سایت‌هایی را به عنوان رقبا مشخص کنید به هدف‌تان برمی‌گردد. اما به طور کلی و در اغلب مواقع شما باید به سراغ رقبای تخصصی بروید! مثلا اگر در حوزه مدیتیشن فعالیت می‌کنید، ممکن است بعد از جستجوی کلمات‌تان به چند مقاله از سایت نمناک هم برخورد کنید. اما در واقع نمناک یک سایت مجله‌ای و عمومی است. بنابراین نمی‌توانید آن را به عنوان یک رقیب تخصصی در نظر بگیرید. پس نمناک برای آنالیز در جهت رسیدن به هدف ساخت برنامه بک لینک، تحقیق کلمات کلیدی جامع و... انتخاب خوبی نیست. اما خب اگر این سایت در چند کلمه کلیدی مهم با شما رقابت شدیدی دارد، باید صفحات مورد نظرش را آنالیز کنید تا نقاط ضعفش را پیدا کرده و با پوشش دادن‌شان، از آن سبقت بگیرید.
پس در مرحله اول چند کلمه کلیدی کسب و کارتان را به فارسی جستجو کرده و 2 دسته رقیب را جدا کنید:
- رقبای تخصصی که به شکل اختصاصی در زمینه شما فعالیت دارند،
- رقبای عمومی که فقط روی چند صفحه با شما رقابت می‌کنند.
2_ هدف‌تان را مشخص کنید
بالاتر با تمامی اهداف آنالیز سئوی رقبا آشنا شدیم. شاید بگویید هدف‌تان این است که با یک بار آنالیز به تمامی این اهداف برسید اما خب چنین چیزی واقعا ممکن نیست! بنابراین در درجه اول هدف‌تان را مشخص کنید، سپس طبق آموزشی که در ادامه می‌دهم، مراحل را جلو ببرید.
_ نحوه آنالیز رقبا با هدف رقابت
اگر می‌خواهید یک صفحه یا حتی سایت رقبا را با هدف برنامه‌ریزی دقیق برای رقابت با آن آنالیز کنید، باید از ابزارهای زیادی کمک بگیرید. مثلا:
- بک لینک‌های صفحه یا سایت را با ابزار MOZ یا ahref آنالیز کنید،
- سئوی داخلی کل سایت را به کمک ابزار Screaming Frog بررسی کنید،
- با جستجو در سطح وب و شبکه‌های اجتماعی، میزان شناخته‌شده‌بودن برندش را اندازه بگیرید،
- از ابزار GTmetrix برای آنالیز سرعت صفحاتش استفاده کنید،
- تعداد کامنت‌های صفحه را بررسی کنید، (هر چه کامنت‌ها بیشتر باشد، گوگل توجه بیشتری به صفحه نشان می‌دهد.)
- نقاط ضعف و قوتش در زمینه «تجربه کاربری» را به شکل دستی بررسی کنید،
- لینک‌های شکسته‌اش را به کمک سایت brokenlinkcheck پیدا کنید،
- و... .
نکته: Screaming Frog یک نرم افزار است که روی رایانه شما نصب شده و در نسخه رایگان تا حدود 500 صفحه از سایت رقیب شما را بررسی می‌کند. طی این بررسی اطلاعات ارزشمندی در مورد سئوی داخلی و تکنیکال سایت مورد نظر به شما داده می‌شود. مثلا اینکه چه عناوینی در سایت وجود دارد، توضیحات متا به چه شکلی نوشته شده، در هر صفحه چند تگ h1 وجود دارد و... .
_ نحوه بررسی میزان رقابت و بودجه
تعدادِ بالای بک لینک‌های سایت دیجی استایل نشان از پررقابت بودن حوزه مد و لباس می‌دهد!
خب، اگر هدف‌تان این است که ببینید فعالیت در حوزه مورد نظر چقدر سخت بوده و نیاز به منابع مالی و زمانی دارد، باید به 2 چیز دقت کنید:
- تعداد بک لینک‌ها
- تعداد محتواها
برای آنالیز بک لینک‌ها می‌توانید از نسخه‌های رایگان ابزارهایی مثل ابزار سایت MOZ کمک بگیرید که بدون نیاز به پرداخت هزینه تا حدودی آمار بک لینک رقبا را به شما می‌دهد. البته برای بررسی دقیق‌تر باید به جز تعداد بک لینک‌ها، این موضوع را هم بررسی کنید که بک لینک‌های خریداری شده، در چه سایت‌هایی است؟ مثلا چندین رپورتاژ از سایت‌های معروف و گران‌فیمت بوده یا چند بک لینک ازران‌قیمت است؟
برای بررسی محتواها هم می‌توانید به سراغ بخش وبلاگ سایت یا سایت‌های مورد نظر رفته و ببینید که اول از همه در این سایت چه تعداد مقاله وجود دارد و در درجه دوم سرعت تولید محتوای‌شان چقدر است؟ مثلا روزی یک مقاله یا هفته‌ای یک مطلب؟!
_ نحوه آنالیز سئو برای پیدا کردن موضوعات محبوب
اگر می‌خواهید به تعدادی کلمه و موضوع دست پیدا کنید که محبوبیت خوبی داشته و تولید محتوا روی آنها بازدید زیادی برای‌تان بیاورد، باید به سراغ سایت رقبا رفته، در وبلاگ‌شان به دنبال مقالاتی بگردید که کامنت زیادی دریافت کرده!
مقاله‌ای با عنوان قانون جذب در سایت نوین که از تعداد کامنت زیادش مشخص است بازدید بسیار زیادی دارد.
در واقع این تنها راهی است که نشان‌تان می‌دهد یک موضوع چقدر برای کاربران محبوب است. البته به جز این، توجه کردن به تعداد بک لینک‌های صفحه و همینطور میزان به اشتراک گذاشته‌شدنش در شبکه‌های اجتماعی هم آمار خوبی به شما خواهد داد.
_ نحوه آنالیز سئوی رقبا با هدف تحقیق کلمات کلیدی
اگر هدف این است که به یک‌سری کلمه کلیدی جدید دست پیدا کرده روی آنها «تولید محتوا» کنید، چند راه مختلف دارید:
اول اینکه آدرس سایت مورد نظر را بعد از عبارت site: در گوگل جستجو کنید:
همانطور که مشاهده می‌کنید، اینجا گوگل تمامی محتواهای این سایت را به شما نشان داده و شما هم می‌توانید با توجه به عنوان هر صفحه، کلمه جدید را پیدا کنید. در درجه دوم می‌توانید به شکل دستی وبلاگ سایت را بررسی کنید. در آخر هم از ابزارهایی مثل ابزار سایت ahref کمک بگیرید که طی فرآیند آنالیز، تعداد زیادی از کلمات کلیدی رقبا را در اختیار شما قرار می‌دهد. البته این ابزار در وب فارسی به اندازه وب انگلیسی کارایی ندارد اما در هر حال می‌توانید تا حدودی رویش حساب کنید.
_ آنالیز رقبا با هدف ساخت برنامه بک لینک
ببینید، برای ساخت برنامه خرید و ساخت بک لینک اول از همه به 2 چیز مهم نیاز دارید:
- تخصص و تجربه در دنیای سئو و سئوی خارجی،
- یک ابزار حرفه‌ای آنالیز بک لینک
برای ابزار می‌توانید به سراغ ابزار سایت MOZ یا سایت ahref بروید. البته خرید دلاری این ابزارها برای کاربران ایرانی بسیار هزینه‌بر خواهد بود. پس بهتر است از سایت‌های واسطی کمک بگیرید که این ابزارها را به ریال و با قیمت اندک در اختیارتان می‌گذارند. بعد از تهیه ابزار، باید از تخصص‌تان کمک گرفته و ببینید که سرعت فرآیند ساخت بک لینک توسط رقبا به چه شکل بوده؟ چقدر از لینک‌ها نوفالو هستند؟ چقدر از بک لینک‌ها رپورتاژی بوده و چقدرشان از انواع دیگر بک لینک هستند و... . اگر این بخش از صحبتم را به درستی متوجه نشدید، به این معنی است که در این زمینه تخصص کافی ندارید و با توجه به حساس بودن مسأله، پیشنهاد می‌کنم این کار را به یک متخصص کاردرست سئو بسپارید.
3_ بعد از آنالیز سئوی رقبا چه کنیم؟
اگر هدف‌تان از آنالیز کردن رقبا این بود که بتوانید در رقابت با آنها آگاهانه‌تر عمل کنید، بعد از اینکه کارتان تمام شد باید یک اقدام بسیار مهم انجام بدهید: مشخص کردن KPI ها یا همان شاخص‌های کلیدی عملکرد! چه؟ در واقع بعد از آنالیز، باید آمار به دست‌آمده در مورد رقبا، مثلا تعداد بک لینک‌ها، تعداد محتواها، سرعت صفحات و... را جایی ذخیره کنید. یک فایل اکسل انتخاب خوبی است. بعد از این باید یک‌سری اهداف در هر کدام از اینها مشخص کرده و تلاش کنید در زمان مشخصی به آنها برسید.
مثلا مشخص کنید که تا ماه آینده، می‌خواهید سرعت تولید محتوای‌تان را بالا برده و فاصله تعداد مقالات‌تان را با رقیب اصلی‌تان کاهش بدهید. این یک KPI است. یا به عنوان یک KPI دیگر تعیین می‌کنید که تا ماه بعد، سرعت 5 تا از اصلی‌ترین صفحات‌تان را نسبت به رقیب‌تان بهبود بدهید. به این ترتیب عملا در یک برنامه برای بهبود سئوی سایتتان قرار می‌گیرید و به شکل دقیق‌تر و برنامه‌ریزی‌شده فرآیند سئو را طی می‌کنید.
کلام آخر
به انتهای مقاله رسیدیم. در این مقاله تمامی تکنیک‌ها و مسیر آنالیز سئوی رقبا را به شما به شکل تجربی توضیح دادم. در آخر اگر سوالی در مورد هر بخش از این مقاله داشتید آن را در بخش نظرات مطرح کنید تا به شکل تخصصی سوال‌تان را پاسخ بدهم.
