در حالی که در دنیا بیشتر از ۱۵۰ نوع بازاریابی وجود دارد، اغلب صاحبان کسب و کارهای ایرانی نهایتا از ۶ الی ۷ روش آن استفاده میکنند! در واقع آشنا نبودن با روش‌های محبوب بازاریابی به معنی از دست دادن بسیاری از مخاطبان و البته از دست دادن پتانسیل بالای این تکنیک‌های مارکتینگ برای کسب درآمد است.
پس اگر نمی‌خواهید جزو صاحبان کسب و کاری باشید که به دلیل عدم وجود دانش کافی بسیاری از فرصت‌ها را از دست می‌دهند با من در این مقاله همراه شوید تا انواع بازاریابی مناسب بازار ایران را به شما معرفی کنم.
انواع بازاریابی
تعداد روش‌ها و تکنیک‌های بازاریابی بسیار زیاد است اما در این مقاله سعی می‌کنم به جای هدر دادن زمان‌تان صرفاً به سراغ تکنیک‌های واقعا اثربخش بروم. همینطور در مورد بعضی از روش‌ها و انواع بازاریابی، مقاله‌های جداگانه‌ای داریم که در میان همین مطلب به آنها لینک می‌دهم تا در صورت نیاز اطلاعات‌تان را در موردشان بیشتر کنید.
1_ بازاریابی سنتی
رایج‌ترین روش بازاریابی! این همان چیزی است که از چند ده سال قبل تا الان مشاهده‌گرش هستید. در واقع تمامی روش‌هایی مثل تبلیغ در تلویزیون، تبلیغات شهری، انتشار آگهی در روزنامه، خرید بیلبورد و غیره زیر مجموعه بازاریابی سنتی است. البته وجود کلمه سنتی در نام این روش بازاریابی به معنی منقضی شدنش نیست. همانطور که مشاهده می‌کنید بازاریابی سنتی هنوز هم به شدت پرطرفدار است ما بعد از به وجود آمدن بازاریابی اینترنتی و محبوب شدن دنیای وب میان مخاطبان، دست‌خوش تغییراتی شده.
2_ بازاریابی برونگرا
بازاریابی برونگرا به تمامی روش‌های بازاریابی و تبلیغات اشاره دارد که در آن برند و کسب و کار خودشان به سراب مخاطب می‌روند. مثلاً اینکه شما تبلیغات‌تان را در جایی مثل تلویزیون یا یک پیج اینستاگرامی به انتشار در بیاورید، در حال بازاریابی برونگرا هستید. مهم‌ترین ویژگی بازاریابی برونگرا این است که در آن به نوعی باید مزاحم مخاطب شوید تا بتوانید نظرش را جلب کنید.
3_ بازاریابی درونگرا
انقلاب جدید دنیای بازاریابی و البته نقطه مقابل بازاریابی برونگرا! در این روش به جای اینکه به سراغ مخاطب برویم سعی می‌کنیم در جایی حضور پیدا کنیم که خود مخاطب در زمان درست به سراغ‌مان بیاید. مثلا بعد از «راه اندازی وب سایت»، آن را در گوگل سئو می‌کنید. به این ترتیب وقتی مخاطب کلمات مورد نظرش برای رسیدن به یک صفحه وب در جهت خرید موبایل را جستجو می‌کند به صفحه سایت شما می‌رسد.
اینجا به هیچ عنوان ما خودمان را به زور و با مزاحمت به مخاطب نشان نداده‌ایم بلکه صرفاً در مکان و زمان درست در مقابل دید او قرار گرفته و به همین دلیل هم هست که نرخ تبدیل این روش بازاریابی نسبت به روش بازاریابی برونگرا بیشتر است. به طور کلی تمامی روش‌های بازاریابی این مقاله و تمامی دیگر روش‌ها یا جزء بازاریابی درونگرا هستند یا برونگرا.
4_ بازاریابی دیجیتال
«بازاریابی دیجیتال» یا دیجیتال مارکتینگ که گاهاً با بازاریابی اینترنتی اشتباه گرفته می‌شود، به تمامی راهکارهای بازاریابی اشاره دارد که در آن از ابزارهای دیجیتال استفاده می‌کنیم. این یعنی تبلیغ در تلویزیون که یک ابزار و دستگاه دیجیتالی است نوعی دیجیتال مارکتینگ محسوب می‌شود و همینطور تبلیغ در فلان اپلیکیشن موبایل که بازهم یک ابزار دیجیتال است جزوی از بازاریابی دیجیتال خواهد بود.
5_ بازاریابی اینترنتی
مهم‌ترین زیر شاخه بازاریابی دیجیتال محسوب می‌شود که در آن از تمامی ابزارها و راهکارهای موجود در دنیای وب برای جذب مخاطب، افزایش فروش یا برندسازی استفاده می‌کنیم. امروز هر کدام از زیر مجموعه‌های بازاریابی اینترنتی خودشان به اندازه یک دنیا حرف برای گفتن دارد. مثلاً بازاریابی در شبکه‌های اجتماعی یا سئوی وب سایت یا تبلیغات اینترنتی. در ادامه با چندتایی از دیگر زیر مجموعه‌های بازاریابی اینترنتی هم آشنا می‌شوید. راستی اگر دوست داشتید، نگاهی هم به مقاله «سئو چیست» بیندازید.
6_ بازاریابی محتوا
بازاریابی محتوا خودش یک دنیای گسترده و بزرگ است که البته از زیر مجموعه‌های بازاریابی اینترنتی و بازاریابی درونگرا محسوب می‌شود. در این روش سعی می‌کنیم با انتشار محتوا در دنیای وب، ابتدا مخاطبان را با برند خودمان آشنا کرده سپس آنها را به دنبال کردن رسانه‌مان ترغیب و در نهایت به خریدار تبدیل‌شان کنیم.
البته یک نکته مهم وجود دارد و اینکه بازاریابی محتوا صرفاً به دنیای وب محدود نمی‌شود! حتی اگر تاریخچه بازاریابی محتوا را بخوانید متوجه می‌شوید که اولین برندها با انتشار مجلات و محتوا‌های چاپی اقدام به انجام آن کردند.
به عنوان یک نمونه خوب از بازاریابی محتوا می توانم به «بازاریابی در اینستاگرام» اشاره کنم که در آن سعی می‌کنیم با انتشار پست و استوری مخاطبان را نسبت به وجود برند خودمان آگاه کرده و سپس آنها را به خرید ترغیب کنیم. اصلا همین مقاله که الان در حال خواندنش هستید، نتیجه بازاریابی محتواست که هدف ما از نوشتنش، آشنا کردن شما با برند خودمان و در آینده ترغیب‌تان به خرید محصولاتی مثل محصول «فروشگاه ساز» است.
7_ بازاریابی در رسانه‌های اجتماعی
به دلیل محبوبیت زیاد رسانه‌هایی مثل اینستاگرام و تلگرام در ایران و فیسبوک و غیره در خارج از کشور شاید بتوان گفت بازاریابی در رسانه‌های اجتماعی امروز به عنوان محبوب‌ترین روش و انواع بازاریابی شناخته می‌شود. مهم‌ترین بخش بازاریابی در رسانه‌های اجتماعی تولید محتواست. البته امروز به دلیل رقابت بالا صرفاً تولید محتوای عادی جواب‌گو نیست و الزاماً باید به سراغ تولید محتوای واقعا جذاب و خلاقانه برویم.
8_ بازاریابی ویدیویی
بر اساس آمار منتشر شده در سال ۲۰۲۱ حدود ۸۷ درصد از متخصصان بازاریابی گفته‌اند که استفاده از ویدیو در استراتژی بازاریابی آنها بازدهی خوبی داشته. این موضوع و البته علاقه شدید مخاطبان به ویدیو باعث شده «ویدیو مارکتینگ» به عنوان یکی از مهم‌ترین استراتژی‌های بازاریابی بسیاری از برندها انتخاب شود.
9_ بازاریابی ایمیلی
قبلا در بسیاری از مقالات وب سایت پورتال به «بازاریابی ایمیلی» و اهمیت آن اشاره کرده‌ام. در این روش بازاریابی ابتدا سعی می‌کنیم به بهانه‌ای مثل ارسال یک آموزش رایگان یا ارسال یک هدیه یا هر چیز دیگری، ایمیل مخاطب را از خود او دریافت کنیم. در ادامه سعی می‌کنیم به کمک سیستم‌های ایمیل مارکتینگ بر اساس یک زمان‌بندی به طور هفتگی یا ماهانه برای او ایمیل‌هایی با محتوای مختلف و البته جذاب ارسال کنیم.
به این ترتیب به مرور تعامل و ارتباط بین ما و مخاطب بالا رفته و در این بین گاها با ارسال ایمیل‌های تبلیغاتی، او را ترغیب به خرید مستقیم محصول کرده یا در مسیر قیف فروش قرارش می‌دهیم.
در ضمن، اگر یک موقع تصور می‌کنید که بازاریابی ایمیلی قرار نیست برای کسب و کار شما و دیگر کسب و کارهای ایرانی بازدهی داشته باشد، بدانید این روش بازاریابی همین الان برای خیلی از کسب و کارها در ایران، به عنوان دومین یا سومین روش بازاریابی محبوب استفاده می‌شود.
10_ اینفلوئنسر مارکتینگ
در این نوع بازاریابی ما ابتدا به سراغ یک فرد تاثیرگذار می‌رویم. منظور از تاثیرگذار کسی است که برای جامعه هدف محصول ما یک انسان معتبر و قابل احترام محسوب می‌شود. در درجه دوم این فرد تبلیغ محصول یا خدمات یا برند ما را انجام می‌دهد. حالا این تبلیغ ممکن است از طریق ارسال یک پست یا استوری در پیج خودش یا از طریق حضور در رویداد شرکت ما و... باشد. در نهایت به دلیل اعتبار زیادی که این فرد در دیدگاه مخاطبان علاقه‌مند به محصول ما دارد اگر به درستی از این روش بازاریابی استفاده کنیم می‌توانیم به فروش و برندسازی زیادی برسیم. اگر نیاز به اطلاعات بیشتری داشتید، مقاله «اینفلوئنسر مارکتینگ» را بخوانید.
11_ بازاریابی پیامکی
احتمالا از قبل با این یکی آشنایی دارید. در این روش بازاریابی ما سعی می‌کنیم در مرحله اول شماره تماس مخاطبان علاقه‌مند به محصول یا خدمات‌مان را از آنها دریافت کنیم. در مرحله دوم هم با ارسال پیامک‌های تبلیغاتی آنها را در مسیر قیف فروش انداخته یا به طور مستقیم سعی می‌کنیم ترغیب به خرید یک محصول‌شان کنیم.
البته بازاریابی پیامکی به یک روش دیگر هم قابل اجراست. در روش دوم شماره مخاطبان را نه از خودشان که از شرکت‌های تبلیغاتی دریافت می‌کنیم و بدون اجازه برای آنها پیامک تبلیغاتی می‌فرستیم. با توجه به اینکه ممکن است این روش باعث برندسازی منفی برای ما بشود نباید بی‌احتیاط به سراغش برویم.
12_ بازاریابی شخصی‌سازی‌شده
در سال ۲۰۱۹ یک مطالعه نشان داد که ۷۹ درصد از مصرف‌کنندگان احساس میکنند برندها اطلاعات زیادی از آنها دارند. با این حال ۹۰ درصد از آنها هنوز مایل بودند برندها این اطلاعات را در موردشان داشته باشند تا به یک خرید ارزان‌تر، آسان‌تر و لذت‌بخش‌تر برسند. در واقع در بازاریابی شخصی‌سازی‌شده برندها سعی میکنند از اطلاعاتی که از هر مخاطب دارند استفاده کرده و پیشنهادات جذاب‌تری برایش ارسال کنند.
به عنوان یک نمونه همین حالا اگر وارد اپلیکیشن سایت دیوار شویم و چند آگهی از دسته خودرو را مشاهده کنیم، دفعه بعد وقتی وارد این اپلیکیشن شویم خود دیوار به طور خودکار ابتدا آگهی خودروها را به ما نشان می‌دهد و این دقیقاً یک نمونه بازاریابی شخصی‌سازی‌شده و استفاده از اطلاعات و رفتار مخاطب برای دادن پیشنهادات جذاب‌تر است.
13_ بازاریابی برند
در بازاریابی برند کسب و کار سعی می‌کند با کمک گرفتن از داستان‌ها، طنز و غیره یک احساس عمومی مثبت در مورد برندش در میان مخاطبان ایجاد کند. به عنوان مثال توضیحاتی که در «صفحه درباره ما» یک وب سایت ایرانی مشاهده می‌کنید که در آن از داستان و ایده شکل گرفتن این کسب و کار گفته شده، یک تلاش کوچک در جهت بازاریابی برند است.
به عنوان یک نمونه قابل لمس‌تر می‌توانم به داستان برادران محمدی اشاره کنم که دچار تجربه خرید ناموفق دوربین عکاسی در بازار شدند و سپس به فکر راه اندازی دیجی کالا افتادند تا عملاً باعث شوند دیگر مخاطبان چنین تجربه ناموفقی را نداشته باشند. این داستان علاوه بر ایجاد یک حس خوب، عملا رسالت دیجی کالا که ایجاد تجربه خوب خرید اینترنتی است را هم به مخاطب یادآوری می‌کند.
14_ بازاریابی مخفیانه
در بازاریابی مخفیانه تبلیغ محصول یا خدمات یا حتی برند به‌نوعی به مخاطب نشان داده می‌شود که خود او دقیقاً متوجه نمی‌شود در معرض یک تبلیغ قرار گرفته. مثلا وقتی که در حال مشاهده یک فیلم سینمایی اکشن هستید و شخصیت اصلی داستان از ساختمان بیرون آمده و نگاهی به ساعت رولکس روی دستش انداخته و سپس به ماشین می‌رود. این در واقع یک نمونه از تبلیغات مخفی یا بازاریابی مخفی برای این برند ساعت است. در ایران برندها هنوز آن‌طور که باید از این روش بازاریابی استفاده نمی‌کنند.
15_ بازاریابی چریکی
بازاریابی چریکی یا گوریلا مارکتینگ از جمله روش‌های بازاریابی خلاقانه و البته کم‌خرج محسوب می‌شود. در این روش برند سعی می‌کند با کم‌ترین هزینه و در مقابل با بیشترین خلاقیت بازدهی بسیار زیادی از تبلیغاتش گرفته و در میان مخاطبان زیادی دیده شود. به عنوان نمونه به تصویر پایین نگاه کنید:
توضیح تصویر: تبلیغ یک باغ وحش روی یک اتوبوس
در واقع این تبلیغ محیطی یک نمونه از بازاریابی چریکی است که باعث می‌شود مخاطبان به شدت در مورد برند صاحب تبلیغ با هم صحبت کرده و عملاً آن را به هدفش برسانند.
16_ بازاریابی بومی
به سراغ یکی دیگر از انواع بازاریابی برویم. در بازاریابی بومی کسب و کار تبلیغاتش را بر اساس محل و جایگاه تبلیغ که می‌تواند یک وب سایت یا یک مجله در فلان شهر باشد، خصوصی‌سازی می‌کند. به عنوان نمونه و مثال تصور کنید یک پیج اینستاگرام برای آموزش راه اندازی کسب و کار دارید. حالا وقتی بخواهید تبلیغ این پیج را در یک پیج اینستاگرام پربازدید انگیزشی منتشر کنید؛ پستی انگیزشی منتشر کرده و آن را به راه اندازی کسب و کار مرتبط کرده و برند خودتان را تبلیغ می‌کنید. به این ترتیب شما سعی کرده‌اید با بومی کردن تبلیغ‌تان مطمئن شوید که بیشترین بازدهی را از مخاطبان این پیج که به مطالب انگیزشی و موفقیت علاقه دارند، دریافت کنید.
17_ بازاریابی نرخ تبدیل
بازاریابی نرخ تبدیل در تمامی روش‌ها و انواع بازاریابی قابل اجراست. در این روش متخصصان سعی میکنند به کمک تکنیک‌ها و ابزارهای مختلف، کاری کنند که نرخ تبدیل مخاطب به خریدار تبلیغ یا روش بازاریابی افزایش پیدا کند. مثلاً ممکن است متن تبلیغ بنر را حین تبلیغات آنلاین را تغییر داده تا مخاطبان بیشتری به تبلیغ توجه نشان بدهند. یا مثلا سرعت وب سایت را بالا ببرند تا مخاطبانی که از طریق گوگل وارد آن شده‌اند، راحت‌تر به صفحه محصول رسیده و خرید کنند.
18_ بازاریابی بیزینس با بیزینس (B2B)
تمامی اقداماتی که هدف‌شان فروش یک محصول یا خدمات یک کسب و کار به کسب و کار دیگر است، جزو بازاریابی B2B هستند. مثلاً تلاش شرکت اسنپ برای فروش خدمات حمل و نقل سازمانی به یک کسب و کار دیگر. یا مثلا تلاش برند کاله برای فروش پنیر و ماست به فروشگاه‌های خورده‌فروشی!
19_ بازاریابی کاتالوگ
در این روش که بیشتر در کشورهای غربی اجرا می‌شد کسب و کار کاتالوگ محصولات و خدماتش را برای مشتری ارسال می‌کرد. البته امروز هم که کسب و کارها کاتالوگ محصولات‌شان را در قالب یک فایل pdf به مخاطبان می‌دهند به نوعی در حال کاتالوگ مارکتینگ هستند.
20_ بازاریابی رویداد
در بازاریابی رویداد که به تازگی و بعد از شیوع کرونا هم محبوبیت زیادی پیدا کرده، کسب و کار یک رویداد آنلاین یا غیر آنلاین برگزار کرده و مخاطبان را با محصول و خدمات و برند خودش آشنا می‌کند. مثلاً برگزاری یک سمینار بزرگ از طرف یک شرکت فروش مصالح ساختمانی با حضور مجریان و طنزپردازان بزرگ و البته دعوت از مخاطبان این حوزه برای حضور در سمینار.
21_ بازاریابی وبینار
بازاریابی وبینار زیرمجموعه بازاریابی رویداد است که در آن الزاماً رویداد شما باید از طریق «وبینار یا همان سمینار آنلاین» برگزار شود. مثلاً امروز خیلی از برندها با برگزاری یک وبینار یک الی دو ساعته آموزشی و رایگان در نهایت محصول یا خدمات خودشان را به مخاطب معرفی میکنند.
22_ بازاریابی وفاداری
در این روش که خودش تکنیک‌ها و ابزارهای مختلفی را در بر می‌گیرد، برند تمام تلاشش را می‌کند تا وفاداری مخاطبان قبلی را افزایش دهد و علاوه بر تبدیل کردن دوباره‌شان به خریدار، کاری کند که آنها در مورد برند با اطرافیان‌شان صحبت کنند. مثلاً یک تبریک تولد کوچک از طرف اپراتور همراه اول و یک روز مکالمه رایگان هدیه، یک نمونه از بازاریابی وفاداری محسوب می‌شود.
23_ بازاریابی عصبی
بازاریابی عصبی یکی از انواع و روش‌های گسترده بازاریابی محسوب می‌شود. در این روش متخصصان بازاریابی از تکنیک‌هایی استفاده میکنند که بر اساس تحقیقات علمی، متوجه شده‌اند روی ذهن و رفتار مخاطب تاثیر زیادی دارد. به عنوان نمونه استفاده از کلمه رایگان یا ارزان در عنوان صفحه. یا مثلاً چیدن اجناس پرسود یک فروشگاه مواد غذایی بزرگ در سمت راست راهرو؛ چراکه بر اساس تحقیقات مشخص شده مخاطبان به محصولات چیده شده در سمت راست توجه بیشتری میکنند.
24_ بازاریابی مجاورتی
روشی از بازاریابی که در آن کسب و کار سعی می‌کند به کمک wifi یا بلوتوث محتوای تبلیغات مورد نظرش را برای مخاطب ارسال کند.
25_ بازاریابی مستقیم
روشی از بازاریابی که در آن برای فروش محصول به‌شکل مستقیم با هر کدام از مخاطبان از طریق ایمیل، شماره تماس، پیامک و... ارتباط برقرار می‌کنیم.
26_ بازاریابی door to door
در این روش بازاریابان شرکت به‌شکل مستقیم به سراغ منزل مخاطبان رفته و محصول را برای آنها تبلیغ میکنند. در واقع این روش، به شدت مزاحمت‌آمیز است اما خب در صورت مهارت داشتن بازاریاب، ممکن است سود زیادی را متوجه شرکت کند.
27_ بازاریابی موبایل
در این روش بازاریابی، تبلیغات روی تلفن همراه مخاطبان ارسال می‌شود. مثلاً ارسال تبلیغات پوش نوتیفیکیشن یا ارسال تبلیغات در اپلیکیشن‌های موبایل.
28_ بازاریابی خبرنامه‌ای
در این روش، برند ایمیل مخاطبان را با هدف ارسال ایمیل‌های خبرنامه‌ای دریافت می‌کند. مثلاً خبرنامه انتشار مقالات جدید در وبلاگ سایت. این روش بازاریابی خودش زیر مجموعه ایمیل مارکتینگ است.
29_ نیچ مارکتینگ
«نیچ مارکتینگ» یک استراتژی راه اندازی کسب و کار و بازاریابی است که در آن برند سعی می‌کند به یک بازار به شدت گوشه‌ای و اختصاصی وارد شده و مخاطبان آن را جذب کند. مثلا اگر شما به جای ورود به بازار فروش قاب موبایل صرفاً به بازار فروش قاب موبایل‌های دخترانه وارد شوید، نیچ مارکتینگ کرده‌اید. مهم‌ترین مزیت نیچ مارکتینگ همانطور که در مقاله آن‌هم گفتم رقابت پایین در بازار و امکان برندسازی سریع است. (مقاله نیچ مارکتینگ واقعا محتوای جذابی است، پیشنهاد می‌کنم حتما نگاهی به آن داشته باشید.)
کلام آخر
خوب به انتهای مقاله انواع بازاریابی رسیدیم. در این مقاله با بیشتر از 20 تا از انواع روش‌های محبوب بازاریابی آشنا شدیم. همانطور که تا اینجا متوجه شدید بسیاری از روش‌های بازاریابی اثربخش برای اجرا نیاز به وجود یک وب‌سایت یا فروشگاه اینترنتی دارد.
پس اگر هنوز وب سایت‌تان را نساخته‌اید می‌توانید از تست ۷ روزه و رایگان فروشگاه ساز پرتال استفاده کنید. راستی اگر در آخر سوال و نظری داشتید در بخش نظرات منتظر شما هستم.
